فرش رشتی زاده

درمیان دست بافته های ایرانی، فرش دست باف ابریشم قم از جایگاه ویژه ای در طرح و نقش، رنگبندی و کیفیت بالا داراست. فرش رشتی‌زاده به عنوان یکی از پیشگامان هنر فرش قم، از سال۱۳۱۸ شروع به فعالیت کرد.

فرش رشتی زاده برای اولین بار با  ایجاد اصلاحات هنری روی نقشه‌ها و ترکیبات متعدد و اصیل ایرانی، سبکی متفاوت و منحصر به فرد در تولید فرش دست باف ابریشم ایجاد کرد که از دیدگاه کارشناسان و علاقمندان به فرش، کاملاً متمایز و قابل تشخیص است. وجه تمایز بارز فرش رشتی زاده استفاده از چند نقش محدود برای ایجاد یک ترکیب کامل در متن فرش بوده است. به مرور زمان  و با استقبال بازار از فرش های جدید استاد رشتی زاده، این سبک نوین تولید فرش دست باف در بین تولیدکنندگان فرش دست باف قم  فراگیر شد.

 استفاده از ترکیب رنگهای ملایم و انتقال تعادل و یگانگی طرح در متن کلی فرش به بیننده، موجب شده تا تمامی کارشناسان و دارندگان فرش‌های این مجموعه، به بدعت هنری آنها اذعان داشته باشند. در فرشهای رشتی‌زاده، رنگ‌ها نقش مهمی در انتقال هنر، زیبایی و هارمونی به بیننده ایفا می‌کنند. مواد اولیه مصرفی عمدتاً شامل مرغوب‌ترین نوع ابریشم و پشم و رنگ های طبیعی است. استفاده از بهترین بافنده‌ها و ایجاد انگیزش از لحاظ مادی و معنوی میان آنها و نظارت مستمر بر کیفیت فرآیند بافت، تاکنون تضمین کننده کیفیت ممتاز آثار این مجموعه بوده است.

استاد علی تاجررشتی (رشتی‌زاده)

استاد علی تاجر رشتی در سال 1302 در یکی از روزهای پائیزی در شهر کاشان دیده به جهان گشود.

استاد علی تاجر رشتی معروف به رشتی زاده، در سال 1318 با ایده ای جدید از کاشان به قم مهاجرت کردند. درآن زمان با سرمایه 400 تومان و خرید پشم، شروع به کار پشم ریسی در منازل و تولید نخ پشمی دست ریس نمودند. با توجه به کیفیت مناسب نخ های تولیدی، این کار به سرعت توسعه یافت و استاد یک کارگاه پشم ریسی دایر نمودند.

به مرور زمان، استاد به فرش دستباف به عنوان یکی از مظاهر فرهنگ و تمدن اصیل ایرانی علاقمند شدند. از دید ایشان؛ فرش دستباف محصول هنر دست انسان و شناخت رنگ و هارمونی رنگها در قالب انوع نقوش اصیل ایرانی بود. در همین راستا اقدام به برپایی اولین دار قالی خود در کارگاه پشم ریسی نمودند.

استاد علی تاجررشتی برای اولین بار یک قالی3*2 بافتند، که طرح و نقشه آن با اقتباس از گلیم هایی که در مساجد دیده بودند، ایجاد شد. استاد تعلق خاطر خاصی به این قالی داشتند، و از آنجا که قالی را به فروش رسانده بودند، همواره آرزوی دوباره دیدن آن را داشتند.

از همان ابتدا توجه و علاقه خاص ایشان به ترکیب رنگ ها و نقش ها و تناسب زیبایی آن ها به عنوان عناصر اصلی فرش سبب شد در جستجوی ماهرترین نقاشان و طراحان باشند. پیامد این جستجو، جلب همکاری هنرمندانه نقاشان برجسته فرش به نام های مرحوم نصرالله خان نقاش زاده، مرحوم رضا صانعی و مرحوم اسماعیل خان بود. این بزرگواران ماه ها در منزل استاد رشتی زاده اقامت می گزیدند و به درخواست ایشان و با همفکری یکدیگر نقشه های تاریخی ایران را که در گذر زمان فراموش شده بودند ترسیم می کردند. نگاه ویژه استاد رشتی زاده به فرش دستباف به عنوان یک اثر هنری و دقت و تکاملی که در طول 70 سال برای اصلاحات هنری روی نقشه ها و ترکیبات متعدد و اصیل ایرانی بکار برده اند، موجب شده تا 400 نقشه و طرح فراموش شده را زنده کنند و در قالب آثاری ارزشمند و یگانه تجلی بخشند.

استاد محمدرضا تاجررشتی (رشتی زاده)

وی تنها پسر استاد مرحوم علی رشتی‌زاده بنیانگذار فرش دست باف ابریشم در قم می‌باشد. او از همان دوران نوجوانی زیر نظر پدر با پشتکار و علاقه فراوان تولید و تجارت فرش را توامان آموخت. پدرش او را در 13سالگی برای ادامه تحصیل به کشور فرانسه فرستاد. اما پس از 33سال زندگی در پاریس، به درخواست پدر به ایران بازگشت تا فصل نوینی از زندگی و کار را در کنار پدر و مادر آغاز کند.

بعد از فوت پدر؛ محمدرضا مدیریت مجموعه فرش رشتی‌زاده را بر عهده گرفت و با استعداد و خلاقیتهای خاص خود، در مسیر طراحی، نظارت بربافت قالی و تامین مواد اولیه قدم نهاد و با استفاده از تکنولوژی، با حفظ شیوه سنتی کار را چه به لحاظ فنی و چه هنری، مدرن نموده و به عبارتی میراث گرانبهای پدر را به شایستگی بسط داده است. وقتی برای اولین بار به طراحی فرش پرداخت، گویی زبان تازه‌ای برای بیان هنـر خود یافته بود.

 استاد محمدرضارشتی زاده در طرح و رنگ، سبک ویژه خود را پی می‌گیرد، اما در عین حال به تولیـد نقوش قدیمی آثـار پدرش نیز می‌پردازد. او در این‌باره میگوید: چون كار ایشـان را به عنوان یک اثر هنـری میدانم، همچنان سبـک پدر را به عنوان بخشی از توليداتم ادامه می‌دهم.

 استاد محمدرضا رشتی‌زاده در اقدامی نو در عرصه هنر فرش دست باف ایران اقدام به طراحی و بافت فرش مدرن به صورت لوکس و سفارشی نمود. وی با سفر به اقصی نقاط دنیا، ارتباط با دکوراتورهای پاریس، لندن و ژنو و آنالیز و بررسی چیدمان مدرن و با تکیه بر هارمونی رنگ‌ها و الهام از سبک‌ها و طرح‌های قدیمی فرش و قالی در ایران نظیر بخشایش، فراهان و نیز استفاده از طراحی پارچه‌های قدیمی دهه 70 میلادی در اروپا، آثار هنری بدیعی نظیر لاله آتشین، سروستان، گذرگاه، درب بهشت، گل پنج پر، ستاره هشت پر و را در این عرصه طراحی و تولید نمود.

استاد محمدرضا رشتی زاده که پیوسته خود را میراث‌دار و وامدار پدرهنرمندش می‌داند ، در سال 1393 بنیاد رشتی‌زاده را به منظور نشان دادن جایگاه واقعی هنر و هنرمندان ایرانی و زنده نگه داشتن یاد و خاطره و منش پدرش تاسیس نمود.

از مهمترین فعالیتهای انجام شده توسط این بنیاد تاکنون برگزاری 6 دوره همایش جایزه گره طلائی استاد رشتی‌زاده در 16آذرماه هر سال ازسال 93 تا 98 و برگزاری 4 دوره مسابقه طراحی فرش رشتی‌زاده از سالهای 1395تا 1398 می‌باشد.

استاد رشتی‌زاده معتقد است فرش یک کالای تولیدی نیست بلکه یک اثر هنری است، همچنین در ادامه به این نکته اشاره می کندکه ما میتوانیم داستان زندگی خود، بافنـده‌ها و همه کسانی که در خلق آن سهیم بوده‌اند را دراین اثر هنری ببینیم و بخوانیم.